To κράτος -κάθε - Μυτηλιναίου

To Aλουμίνιο της Ελλάδας, μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες της χώρας, λειτουργεί εδώ και μισό περίπου αιώνα στον μικρό κόλπο της Αντίκυρας, στην βόρεια πλευρά του Κορινθιακού. Το Αλουμίνιο – πρώην Pechiney- είναι εξαιρετικά ενεργοβόρο: απορροφά το 6% της ετήσιας πανελλαδικής κατανάλωσης. Από την ίδρυσή του, συνάφθηκε μια αποικιακού τύπου σύμβαση με τη ΔΕΗ, βάση της οποίας το ρεύμα αγοραζόταν σε συμβολική τιμή. Για την εγκατάστασή του, απαλλοτριώθηκε απο το ελληνικό δημόσιο έκταση 7.000 στρεμμάτων από τους κατοίκους της περιοχής. Η ύπαρξη του εργοστασίου συνεπάγεται μια δυσβάσταχτη οικολογική υποβάθμιση: Η μονάδα ειναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αέριων ρύπων στην Ελλάδα. Οι εγκαταστάσεις της, παράγουν ετησίως ως 800.000 τόνους ερυθράς ιλύος με τοξικές και καρκινογόνες ουσίες, που πέφτει μέσα στον Κορινθιακό, νεκρώνει τον πυθμένα, αιωρείται και μεταφέρεται στους οργανισμούς και πλέον φθάνει μεχρι την Πελοπόννησο. Οι καταγγελίες αλλεπάληλες, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει επιβληθεί ασφαλής διάθεση της λάσπης. Απλώς όταν οι πολίτες αποκάλυψαν ότι δεν υπήρχε νόμιμη άδεια για την χρήση της θάλασσας ως σκουπιδότοπου, ο Νομάρχης φρόντισε να εκδώσει μια.
Σήμερα το Αλουμίνιο, ανήκει στον όμιλο Μυτηλιναίου, που διαπίστωσε την αξία του ως «δούρειου ίππου» για άλλες επικερδείς δραστηριότητες που δεν θα ήταν αποδεκτές γιατί δεν παρέχουν απασχόληση.
Ενεργειακό Κέντρο Μυτηλιναίου
Έχοντας μαζί με άλλους συμπαραγωγούς, επιβάλλει μια υπέρογκη τιμή πώλησης ρεύματος στη ΔΕΗ, ο Ευάγγελος Μυτηλιναίος, ξεκίνησε και μία και δύο και τρεις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής (χρήσιμες ιδιαίτερα αν διαλυθεί η ΔΕΗ):
· Κατασκεύασε την πρώτη και ξεκίνησε μια δεύτερη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο ισχύος 412 MW, για την οποία έγινε προσφυγή κατοίκων στο Συμβούλιο της Επικρατείας
· Πήρε θετική γνωμοδοτήση από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας για μια τρίτη μονάδα 600 MW με λιθάνθρακα, που ανεστάλει λόγω κινητοποιήσεων. Εναλλακτικά, υπάρχουν σχέδια και για τρίτη μονάδα φυσικού αερίου.
Σύμφωνα με μελέτες, οι αθροιστικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα προκαλέσουν ακραία θερμική και χημική ρύπανση στο νερό και στην ατμόσφαιρα. Η υπερβολική εκπομπή καυσαερίων θα μετατρέψει την κλειστή περιοχή σε θάλαμο αερίων. Για τη ψύξη των μονάδων προβλέπεται η χρήση δεκάδων χιλιάδων κυβικών μέτρων/ ώρα θαλασσινού νερού, που θα ξαναγυρίζει στη θάλασσα έως και σε 60ο C. Ο χώρος στον οποίο έχουν κατασκευαστεί οι νέες μονάδες, απαλλοτριώθηκε για την κατασκευή του Αλουμινίου. Κανείς δεν ενοχλήθηκε απο το γεγονός ότι τώρα ο κ. Μυτηλιναίος τον μετατρέπει σε ζώνη εγκατάστασης βιομηχανικών μονάδων.
Οι τοπικές αντιδράσεις
Λόγω ισχυρής επιρροής και πολλαπλών συνδέσεων με την τοπική κοινωνία, το ΑτΕ απολάμβανε πλήρη ασυλία αφού όλοι σχεδόν οι τοπικοί παράγοντες- εκλεγμένοι στην Αυτοδιοίκηση, σε συνδικαλιστικούς φορείς, Επιμελητήρια κλπ- συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την εταιρεία. Το σχεδιαζόμενο ενεργειακό κέντρο ήταν όμως η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Απο το 2007 οι κινητοποιήσεις είναι συνεχείς με συμμετοχή κατοίκων γύρω απο τον Κορινθιακό με πορείες, συλλαλητήρια, συνέδρια και ημερίδες, προσφυγές διοικητικές και δικαστικές. Δεν σταμάτησαν όμως εκεί: υποκίνησαν ανεξάρτητες επιστημονικές μελέτες όπως θα όφειλε και ουδέποτε έκανε η Πολιτεία. Συγκλονιστικά ήταν τα στοιχεία για τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, των εδαφών, του θαλάσσιου περιβάλλοντος και του βυθού του Κορινθιακού απο το Πανεπιστήμιο της Πάτρας.
Σοκ προκάλεσαν και τα στοιχεία ερευνητών του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών το 2009, που κατέγραψαν ότι στο βυθό της Αντίκυρας βρίσκονται καρκινογόνοι ρύποι (πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες) έως και 40 φορές περισσότεροι απ΄ ότι στον κόλπο της Ελευσίνας! Ταυτόχρονα πολύ αυξημένες συγκεντρώσεις καταγράφηκαν σε μεγάλη ακτίνα και στα εδάφη της ευρύτερης περιοχής. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην προσπάθειά του να φρενάρει την αξιοποίηση των στοιχείων της έρευνας, ο όμιλος Μυτιληναίου μήνυσε τόσο τους ερευνητές όσο και τους πολίτες της οικολογικής κίνησης της Αντίκυρας!

Η συγκάληψη της Πολιτείας και ο χορός των ενισχύσεων

1. Παρά την έγγραφη ενημέρωση τους απο το ΕΛΚΕΘΕ, ούτε η Νομαρχία, ούτε η Περιφέρεια, ούτε το Υπουργείο ενδιαφέρθηκαν να συνεχιστεί η έρευνα. Για την ακρίβεια ΔΕΝ ΕΔΕΙΞΑΝ ΚΑΝΕΝΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ, όπως ακριβώς και οι βουλευτές. Αντίθετα συνωστίζονται να πανηγυρίσουν τη γαλάζια σημαία για μια γειτονική παραλία και να διαψεύσουν τις «κακές φήμες».
2. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση της Αλουμίνιο της Ελλάδας που είχε λήξει από τον Σεπτέμβρη του 2007, ανανεώθηκε την 25η Αυγούστου του 2008 με σοβαρότατες ελλείψεις.
3. Το σκάνδαλο της πρώτης μονάδας ηλεκτροπαραγωγής: Για να συναινέσει η τοπική κοινωνία, η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι θα αντικαταστήσει το ρυπογόνο μαζούτ με φυσικό αέριο, ενώ έλαβε και επιδότηση 36 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να απαλλάξει το εθνικό σύστημα από τις τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει. Η μονάδα ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 2007, αλλά δεν έμπαινε σε λειτουργία, γιατί ο όμιλος Μυτιληναίου επεδίωκε την μετατροπή της άδειας ώστε να εμπορεύεται στη ΔΕΗ το ρεύμα που θα παράγει, σε πολύ υψηλότερη τιμή από αυτή που το αγοράζει από τη ΔΕΗ για την ΑτΕ. Παρά τις σοβαρές αντιδράσεις τόσο από τη διοίκηση όσο και από τους εργαζόμενους της ΔΕΗ (ΓΕΝΟΠ), που προχώρησαν και σε κινητοποιήσεις (23 Μαΐου 2008), ο τότε Υπουργός Ανάπτυξης –νοικοκύρης-Φώλιας, συναίνεσε στα μουλωχτά Μεγάλη Πέμπτη του 2008. Από τότε η μονάδα λειτουργεί και πουλάει ρεύμα – χωρίς άδεια λειτουργίας όπως και επισήμως μας απάντησε το ΥΠΕΚΑ πριν από δύο μήνες. Άκαρπες μέχρι σήμερα, αποδείχθηκαν οι διαδοχικές καταγγελίες σε υπηρεσίες και εισαγγελείς.
2. Αλλά όχι μόνο: 11 εκατ. ήταν ο προυπολογισμός για τον αγωγό φυσικού αερίου υψηλής πίεσης (κλάδος Μαυρονέρι- Αντίκυρα) με φορέα υλοποίησης τη ΔΕΠΑ, ο οποίος προοριζόταν να καλύψει "αστικές, βιομηχανικές και βιοτεχνικές ανάγκες". Στην πορεία όμως κατέληξε κατευθείαν στις εγκαταστάσεις του Μυτηλιναίου .
Ας ανακεφαλαιώσουμε τον κύκλο του δημόσιου χρήματος: Αντί να προμηθεύονται τα σπίτια, οι οικισμοί, οι βιοτεχνίες φυσικό αέριο από τον αγωγό που πληρώσαμε, το αέριο οδηγείται σε ιδιωτική μονάδα που επιδοτήσαμε, εγκατεστημένη σε περιοχή που απαλλοτριώσαμε. Κατά την μετατροπή του φυσικού αερίου σε ρεύμα θα σπαταληθούν τα 2/3 της θερμογόνου αξίας, μολύνοντας και το περιβάλλον με περισσότερα καυσαέρια. Στη συνέχεια ο όμιλος Μυτηλιναίου θα (μας) πουλήσει το ρεύμα σε πολλαπλάσια τιμή απο ότι αν χρησιμοποιούσαμε απευθείας το αέριο ή αν το ρεύμα παραγόταν απο την ΔΕΗ. (Αξίζει να σημειωθεί ότι ούτε ο δεύτερος αγωγός φυσικού αερίου που διασχίζει την Βοιωτία προορίζεται να εξυπηρετήσει οικιακές κλπ ανάγκες. Οδηγείται και αυτός στην Ηλεκτροπαραγωγή Θίσβης (συμφερόντων Λάτση- Edison κλπ), για να ακολουθήσει τον ίδιο κύκλο.)
Το καθεστώς της σιωπής
Όσοι μετέχοντας σε κινήσεις που μεταφέρουν διεκδικήσεις νομιμότητας έχουν βρεθεί με ανώτερους και ανώτατους υπηρεσιακούς ή με ηγετικά στελέχη των Υπουργείων έχουν αντιληφθεί ότι υπάρχουν δύο εκδοχές: είτε θα δρουν απροκάλυπτα και απευθείας για την εξυπηρέτηση των μεγαλοεπιχειρηματιών, είτε θα τους φοβούνται. Στο τοπικό επίπεδο η περιοχή αποτελεί κυριολεκτικά φέουδο του επιχειρηματία. Τα εργατικά ατυχήματα σχεδόν αποσιωπούνται: τρία θανατηφόρα δυστυχήματα τον τελευταίο χρόνο, δεν έφθασαν ποτέ μέχρι τα κεντρικά ΜΜΕ. Κι όμως: το τελευταίο διάστημα, πλάι στους πολίτες που αγωνίζονται για περιβάλλον, έχουν προστεθεί και εργαζόμενοι συνδικαλιστές. Η μείωση των θέσεων εργασίας, η ραγδαία υποβάθμιση των συνθηκών ασφάλειας και η χρησιμοποιήση νοικιασμένων και κακοπληρωμένων εργαζόμενων, δημιουργεί αντιδράσεις και αντιστάσεις.
Δέσποινα Σπανούδη